Ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου 2021 βάση φεκ Νόμος 4759/2020 – ΦΕΚ Τεύχος A’ 245/09.12.2020 η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου (ΗΤΚ), η λειτουργία της οποίας ωστόσον παρατείνεται έως την 30 Σεπτεμβρίου 2021 για τις βεβαιώσεις μηχανικού, γεγονός το οποίο και σημαίνει ισάξια παράταση για την ταυτότητα κτιρίου. Ύστερα από αυτό το διάστημα η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου θα είναι υποχρεωτική.

Τι είναι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου

Η διαδικασία δημιουργίας ενός ηλεκτρονικού φακέλου ενός κτιρίου που περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες που το αφορούν, όπως:

• Τα σχέδια κάτοψης.
• Το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης.
• Την οικοδομική άδεια.
• Τις δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων.
• Τον πίνακα χιλιοστών.
• Εκτός από κτίρια, στην ίδια νομοθεσία υπάγονται και αδόμητα οικόπεδα/γήπεδα καθώς και αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες.

Τι είναι το ηλεκτρονικό μητρώο

Σε ηλεκτρονικό μητρώο θα είναι όλες τις καταχωρήσεις ιδιοκτησιών με τα στοιχεία της καθεμιάς, όπως την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, τα πιστοποιητικά ελέγχου, τους εξουσιοδοτημένους μηχανικούς, τους κυρίους του έργου, το πιστοποιητικό πληρότητας και άλλα.

Πώς καταχωρείται η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου – Διαδικασία

Αυτό μπορεί να γίνει μόνο από έναν εξουσιοδοτημένο μηχανικό, αφού του παραδώσεις τα σχετικά απαιτούμενα έγγραφα. Σε πρώτη φάση, πρέπει να καταχωρηθεί το οικόπεδο/γήπεδο και σε δεύτερη η ιδιοκτησία. Κατόπιν, ο μηχανικός εκδίδει το Απόσπασμα Ταυτότητας Κτιρίου. Το κάθε Απόσπασμα έχει το δικό του κλειδί γνησιότητας και αποκλειστικό Κωδικό Ταυτότητας.

Στη συνέχεια, ο μηχανικός κάνει αίτηση για την έκδοση Πιστοποιητικού Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου, που περιλαμβάνει τη βεβαίωση του ιδίου ότι το ακίνητο έχει (ή δεν έχει) αυθαιρεσίες και το κατά πόσο οι τυχόν αυθαιρεσίες έχουν τακτοποιηθεί, καθώς και τα στοιχεία του Αποσπάσματος.

Ποια κτίρια αφορά η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, όλα τα κτίρια και οι διηρημένες ιδιοκτησίες οι οποίες είτε μεταβιβάζονται (για παλιά κτίρια και ιδιοκτησίες) είτε εκδίδουν νέες οικοδομικές άδειες (για νέα κτίρια και ιδιοκτησίες). Επίσης, πρέπει να εκδώσουν Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου τα αυθαίρετα, για την περαίωση των δηλώσεων , καθώς και όσοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα εξοικονόμηση κατ’οίκον.

Τώρα, όσον αφορά στο χρονικό περιθώριο που δίνεται στα παλαιότερα κτίρια για να τους καταχωρηθεί Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, εξαρτάται από την κατηγορία στην οποία εμπίπτουν. Στην πρώτη κατηγορία υπάγονται τα κτίρια ή οι αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες συγκεκριμένης χρήσης (π.χ., που ανήκουν στο Δημόσιο, τουριστικά καταλύματα πάνω από 300 τ.μ., πρατήρια υγρών καυσίμων, νοσοκομεία, κτλ.), σύμφωνα με τον ν.4495/2017. Αυτά τα κτίρια έχουν περιθώριο μέχρι 5 έτη για την καταχώρηση Ηλεκτρονικής Ταυτοτητας Κτιρίου. Για όλα τα υπόλοιπα κτίρια ή αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες, η υποβολή είναι υποχρεωτική τη στιγμή της μεταβίβασής τους.

Τα δικαιολογητικά για τη καταχώρηση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου

Σύμφωνα με τον ν.4495, απαιτούνται τα εξής δικαιολογητικά:

• Η μελέτη κατανομής δαπανών κτηρίου (αν υπάρχει).
• Ο πίνακας χιλιοστών (αφορά κοινόχρηστους χώρους ή αυτοτελή διηρημένη ιδιοκτησία).
• Το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής (αν έχει εκδοθεί).
• Το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης τμημάτων ή ολόκληρου του κτιρίου.
• Το Δελτίο Δομικής Τρωτότητας Αυθαιρέτου (ΔΕ.ΔΟ.Τ.Α) ή/και την μελέτη στατικής επάρκειας ή/και την Τεχνική έκθεση στατικού ελέγχου (αν ζητηθεί).
• Τις κατόψεις των ορόφων, τη μελέτη προσβασιμότητας εμποδιζόμενων ατόμων ή ΑμεΑ και τις χαρακτηριστικές όψεις και τομές (αν απαιτείται).
• Τις δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων απί αυθαιρέτων.
• Τα στελέχη (και τις ενημερώσεις/αναθεωρήσεις) των πράξεων εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών (π.χ., Άδεια Δόμησης ή Οικοδομική).

Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου θα είναι το τελευταίο βήμα της οριστικής τακτοποίησης των αυθαίρετων κτισμάτων τα οποία έχουν ενταχθεί στους σχετικούς νόμους, καθώς μόνο με την απόκτησή της η τακτοποίηση θα θεωρείται ολοκληρωμένη.

Υποχρέωση απόκτησης ηλεκτρονικής ταυτότητας θα έχουν τα νέα κτίρια και διηρημένες ιδιοκτησίες για τα οποία εκδίδονται νέες οικοδομικές άδειες, ενώ τα παλαιότερα κτίρια θα πρέπει να την αποκτούν κατά τη στιγμή της μεταβίβασής τους αφού η σχετική δήλωση θα προσαρτάται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο.

Η διαδικασία απόκτησης Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου θα γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά.

Το πιστοποιητικό πληρότητας θα εκδίδεται από εξουσιοδοτημένο μηχανικό και σε αυτό θα βεβαιώνεται με δήλωσή τους η συμπλήρωση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στην ταυτότητα. Το πιστοποιητικό εκδίδεται για κτίριο, οριζόντια ή κάθετη διηρημένη ιδιοκτησία, έχει μοναδικό αριθμό και αναγράφει τον Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ) του οικοπέδου ή γηπέδου ή διηρημένης ιδιοκτησίας.

Αναφορικά με τα δημόσια κτίρια ή τα κτίρια συγκέντρωσης πληθυσμού, η προθεσμία για την απόκτηση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας ορίζεται σε πέντε χρόνια. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται κτίρια που:

Με το νομοσχέδιο θεσπίζονται νέες ρυθμίσεις για την εφαρμογή του θεσμού της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου και ειδικότερα καθορίζονται:

• το περιεχόμενο της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου και των εκδιδόμενων πιστοποιητικών καθώς και οι προδιαγραφές των σχετικών εντύπων,
• η διαδικασία έναρξης και ενημέρωσης της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου, ανάλογα με την προτεινόμενη κατηγοριοποίηση των κτιρίων.

Σύμφωνα με το νόμο, το έντυπο ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου και το πιστοποιητικό πληρότητας της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου, τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στο Παρατηρητήριο Δομημένου Περιβάλλοντος και αποτελούν στοιχεία ελέγχου.

Παράλληλα, προβλέπεται η πραγματοποίηση, από το Παρατηρητήριο Δομημένου Περιβάλλοντος, δειγματοληπτικών ελέγχων, ετησίως, σε ποσοστό 3% των κτιρίων που λαμβάνουν ταυτότητα, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.

Σε περίπτωση που, κατά τη συμπλήρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου ή κατά τους περιοδικούς ελέγχους, έχουν συμπληρωθεί ψευδώς στοιχεία ταυτότητας κτιρίου από τον επιβλέποντα ή τον εξουσιοδοτημένο μηχανικό, επιβάλλονται, θα υπάρχουν ποινικές κυρώσεις και πρόστιμο, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 2.000 έως 20.000. ευρώ, ανάλογα με την επιφάνεια που δεν έχει αποτυπωθεί στην ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου.

Σε περίπτωση υποτροπής των εν λόγω παραβάσεων και εάν αυτές αφορούν σε οικοδομικές εργασίες σε παραδοσιακούς οικισμούς, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και σε προστατευόμενες περιοχές της κείμενης νομοθεσίας (άρθρο 19 του ν. 1650/1986), τα όρια των ως άνω κυρώσεων διπλασιάζονται.

Σε περίπτωση που διαπιστωθεί, από τους σχετικούς ελέγχους των διασυνδεδεμένων βάσεων δεδομένων (ηλεκτρονικό μητρώο, ΕΚΧΑ, ΔΕΗ και Κέντρο Διαλειτουργικότητας που λειτουργεί στη Ε.Γρ. Πληροφοριακών Συστημάτων), παράλειψη συμπλήρωσης των στοιχείων της ταυτότητας του κτιρίου, επιβάλλεται, από τον Ειδικό Γραμματέα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, πρόστιμο στον ιδιοκτήτη του ακινήτου, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 200 ευρώ μέχρι και το 10% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Αν και αρχικά προβλεπόταν η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου να εκδοθεί σε πέντε χρόνια από την στιγμή δημοσίευσης του νόμου αυτό άλλαξε. Σε πέντε χρόνια θα πρέπει να έχουν Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου το ακίνητα του δημοσίου, τα κτίρια συνάθροισης κοινού, πρατήρια υγρών καυσίμων, συνεργεία, τουριστικά καταλύματα άνω των 300 τ.μ., όλα τα σχολεία ιδιωτικά και δημόσια, νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, κλινικές, παιδικοί σταθμοί, οίκοι ευγηρίας.

Σε ότι αφορά όλα τα υπόλοιπα ακίνητα της χώρας, δηλαδή τα διαμερίσματα και οι μονοκατοικίες, ο νόμος ορίζει ότι πρέπει να έχουν Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου για να γίνει μεταβίβαση του ακινήτου. Άρα θα αναγκαστούν να βγάλουν τη σχετική ταυτότητα κατά την πώληση του ακινήτου ή σε οποιαδήποτε άλλη πράξη που αλλάζει τον ιδιοκτήτη.